Xây dựng sản phẩm OCOP Yên Bái từ các đặc sản

Thực hiện Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (Chương trình OCOP), Yên Bái tập trung chỉ đạo phát triển các sản phẩm OCOP từ sản phẩm nông nghiệp, phi nông nghiệp, dịch vụ có lợi thế, tiềm năng ở mỗi địa phương theo chuỗi giá trị, gắn với nhu cầu thị trường.

Người dân Văn Chấn (Yên Bái) thu hái chè Shan tuyết

Thời gian qua, một số đơn vị, hợp tác xã (HTX) tại huyện Yên Bình đã biết tận dụng lợi thế vùng hồ Thác Bà với nguồn thủy sản dồi dào để tạo ra các sản phẩm chế biến từ cá và hoàn thiện các thủ tục, quy trình để được chứng nhận sản phẩm OCOP đặc sản của Yên Bái.

Ngoài việc chế biến các món ăn thông thường, để tiện cho việc bảo quản, vận chuyển, tiêu thụ rộng rãi, cá hồ Thác Bà được chế biến sấy khô thành các sản phẩm đa dạng như: cá rô lọc xương, cá mương, cá quả lọc xương, cá dúi… trong một quy trình khép kín, đảm bảo các chỉ tiêu về vệ sinh an toàn thực phẩm.

Bà Hoàng Thị Chinh - Giám đốc HTX Dịch vụ tổng hợp Yên Bình - đơn vị có 4 sản phẩm được công nhận OCOP 3 sao của tỉnh Yên Bái cho biết: "Vì là thực phẩm nên khi được chứng nhận OCOP đồng nghĩa với việc sản phẩm đã được cơ quan chức năng công nhận về nhiều tiêu chuẩn nên khách hàng hoàn toàn có thể yên tâm sử dụng. Ngoài ra, tham gia vào OCOP, sản phẩm của chúng tôi có nhiều cơ hội, sự hỗ trợ để đưa sản phẩm đến gần hơn và đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng”.

Măng mai Lâm Thượng - một trong những sản phẩm OCOP của Lục Yên, tỉnh Yên Bái.

Đến nay, đã có 6 sản phẩm cá hồ Thác Bà của huyện Yên Bình được công nhận là sản phẩm OCOP 3 sao của tỉnh và con số này sẽ tiếp tục tăng lên khi mới đây 4 sản phẩm: chả cá lăng sạch, giò cá lăng sạch, xúc xích cá lăng sạch và ruốc cá lăng sạch hồ Thác Bà của Công ty TNHH Chế biến thủy sản sạch Hải Hà đã đạt tiêu chuẩn 4 sao cấp huyện và tiếp tục hoàn chỉnh hồ sơ, thủ tục để đề nghị Hội đồng đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP tỉnh xem xét, đánh giá, phân hạng đạt tiêu chuẩn cấp tỉnh trong thời gian tới.

Tương tự, với lợi thế vùng chè rộng trên 7.000 ha cộng với kinh nghiệm canh tác, chế biến chè từ hàng chục năm qua, người dân trên địa bàn tỉnh Yên Bái đã sáng tạo ra đa dạng các sản phẩm chè khác nhau về chủng loại, hình thức chế biến, thành phẩm từ cao cấp đến bình dân… với 16 sản phẩm chè đã được chứng nhận sản phẩm OCOP từ 3 - 4 sao. Rõ ràng, Chương trình OCOP bước đầu đã khơi dậy tiềm năng, thế mạnh về sản vật, vùng nguyên liệu và lao động địa phương, đặc biệt là dịch vụ du lịch.

Tiêu biểu như huyện Mù Cang Chải có lợi thế rất lớn về cảnh quan thiên nhiên, truyền thống văn hóa, con người rất phù hợp để phát triển du lịch. Bởi vậy, 3/7 sản phẩm OCOP của huyện là các điểm, khu du lịch của huyện như: Bản văn hóa du lịch cộng đồng La Pán Tẩn, Kim Nọi, Hello Mù Cang Chải.

Bên cạnh đó, 4 sản phẩm còn lại: mật ong, chè Púng Luông, sơn tra, nếp Tan Khau Phạ là những đặc sản địa phương đã được nâng tầm về cả hình thức, chất lượng để trở thành những món quà đặc sản mà du khách chắc chắn sẽ không quên khi đến vùng đất này.

"Gắn sao” các sản phẩm đặc trưng

Đến nay, toàn tỉnh Yên Bái đã có 140 sản phẩm được đánh giá, phân hạng và cấp giấy chứng nhận sản phẩm OCOP. Phần lớn trong đó được xây dựng dựa trên lợi thế, tiềm năng của từng địa phương, tập trung vào các sản phẩm nông nghiệp chủ lực, nông sản đặc trưng các dân tộc như: các sản phẩm từ gạo (gạo Séng cù Mường Lò, nếp Tú Lệ, nếp Lào mu...); các sản phẩm từ quế Văn Yên (trà quế, tinh dầu, quế thanh, quế điếu, nước rửa bát, đồ thủ công mỹ nghệ)...

Hiện nay, tất cả các huyện, thị xã trên địa bàn tỉnh Yên Bái đều đã chú trọng đầu tư xây dựng để nâng tầm các sản phẩm để chương trình OCOP đi vào chiều sâu. Việc "gắn sao” các sản phẩm đặc trưng lợi thế địa phương không những nâng tầm cho sản phẩm mà còn dễ thu hút người dân, chủ thể, doanh nghiệp, HTX tham gia liên kết sản xuất tiêu thụ, tạo vùng nguyên liệu tập trung cho sản phẩm.

Các sản phẩm OCOP tỉnh Yên Bái được tự hào giới thiệu tại nhiều sự kiện trong và ngoài tỉnh.

Có thể kể đến huyện Trấn Yên sau gần 2 năm thực hiện Chương trình đã có 17 sản phẩm OCOP được công nhận đạt tiêu chuẩn từ 3 sao trở lên, trong đó có 5 sản phẩm vừa được công nhận trong năm 2021. Huyện Yên Bình đã xây dựng được 5 chuỗi giá trị, 5 sản phẩm đạt chuẩn OCOP, tập trung vào các sản phẩm đặc sản chủ lực như cá hồ Thác Bà, bưởi Đại Minh, gạo Bạch Hà…

Giai đoạn 2021 - 2025, tỉnh Yên Bái tiếp tục củng cố, nâng cao chất lượng, mở rộng quy mô và thị trường tiêu thụ sản phẩm OCOP hướng đến xuất khẩu; đưa chương trình OCOP đi vào chiều sâu, gắn phát triển nông nghiệp với các ngành kinh tế khác. Tỉnh tập trung nâng cao chất lượng sản phẩm OCOP; phát triển, nâng cấp 30 sản phẩm, trong đó đầu tư nâng cấp 20 sản phẩm thế mạnh, phát triển 10 sản phẩm mới.

Trong giai đoạn 2021 - 2025, tỉnh đặt mục tiêu mỗi năm phát triển từ 20 -30 sản phẩm OCOP mới. Năm khởi đầu 2021, tỉnh đã xây dựng và phát triển được 59 sản phẩm OCOP, đạt 168,6% chỉ tiêu giao. Số lượng nhiều, tiến độ nhanh, song tất cả đều được thực hiện theo tinh thần, mục tiêu mà Chương trình OCOP hướng tới.

Bài và ảnh: Hoa Trúc Vy