Hà Tĩnh: Chương trình Mỗi xã một sản phẩm

Xác định Chương trình Mỗi xã một sản phẩm có ý nghĩa và vai trò to lớn trong phát triển kinh tế nông thôn nên Hà Tĩnh đã triển khai đồng bộ các giải pháp và huy động cả hệ thống vào cuộc quyết liệt. Tỉnh đã sớm hình thành hệ thống tổ chức bộ máy chỉ đạo, điều phối và đội ngũ cán bộ chuyên trách, chuyên nghiệp đồng bộ từ cấp tỉnh, huyện, xã để thực hiện Chương trình. Công tác tuyên truyền, đào tạo tập huấn nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ tham mưu các cấp và các chủ thể tham gia Chương trình được đẩy mạnh theo các chuyên đề chuyên sâu. Qua đó đã xây dựng nền tảng tư tưởng, tinh thần cho cộng đồng sự khát vọng vươn lên và cách làm bài bản.

Chương trình OCOP Hà Tĩnh được triển khai ở toàn bộ khu vực nông thôn, khuyến khích thực hiện ở khu vực đô thị

Bên cạnh các cơ chế, chính sách của Trung ương, Hà Tĩnh đã ban hành chính sách hỗ trợ thực hiện Chương trình Mỗi xã một sản phẩm đồng bộ, tạo động lực, dẫn dắt cho các cơ sở sản xuất đầu tư xây dựng hạ tầng, công nghệ, thiết bị, xây dựng tiêu chuẩn chất lượng, gia tăng giá trị sản phẩm, đáp ứng nhu cầu thị trường và từng bước khẳng định chất lượng, thương hiệu sản phẩm OCOP.
Quá trình thực hiện Chương trình, Cấp ủy, Chính quyền các cấp thường xuyên kiểm tra, hỗ trợ, hướng dẫn, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc cho cơ sở trong quá trình thực hiện từ khâu xây dựng Phương án sản xuất kinh doanh, thiết kế bộ nhận diện thương hiệu, xây dựng nhà xưởng, mua sắm máy móc trang thiết bị, xây dựng quy trình sản xuất,... Hàng năm, tỉnh đã tổ chức các cuộc tọa đàm, đối thoại trực tiếp với các cơ sở, đơn vị để giải quyết các vấn đề khó, những rào cản đặc biệt là vấn đề đất đai, mặt bằng, cơ chế chính sách để tạo môi trường thuận lợi cho người dân sáng tạo phát triển sản xuất.

Đoàn kiểm tra, thẩm định sản phẩm OCOP làm việc tại cơ sở sản xuất nước mắm Nhất Ninh (thị xã Kỳ Anh).

Đến nay, sau gần ba năm triển khai thực hiện, Chương trình Mỗi xã một sản phẩm ở Hà Tĩnh bước đầu đã đạt được một số kết quả quan trọng, tạo sức lan tỏa lớn, góp phần tạo thêm việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân nông thôn, gia tăng giá trị sản phẩm. Các chủ thể tham gia Chương trình đã được nâng lên về nhận thức, năng lực sản xuất, nhất là về quản trị kinh doanh, tổ chức sản xuất, quản lý chất lượng sản phẩm, tiếp cận thị trường... Nhiều cơ sở đã mạnh dạn đầu tư nâng cấp nhà xưởng, hệ thống máy móc, trang thiết bị để mở rộng quy mô sản xuất tạo thêm việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân nông thôn. Đến hết năm 2020, Hà Tĩnh đã có 159 sản phẩm đạt chuẩn OCOP, trong đó có 152 sản phẩm 3 sao, 7 sản phẩm 4 sao và dự kiến cuối năm 2021, có thêm 70-80 sản phẩm đạt chuẩn OCOP . Các sản phẩm khi đưa ra thị trường tiêu thụ đều được kiểm soát chặt chẽ về chất lượng và truy xuất nguồn gốc. Thời gian vừa qua, mặc dù bị ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19 nhưng hầu hết các sản phẩm đều tăng về doanh số bán hàng, bình quân tăng từ 20-30%/năm, có sản phẩm tăng hơn 3-4 lần. Nhiều sản phẩm trước đây chỉ có trong làng, xã nay đã được tiêu thụ ở nhiều tỉnh, thành trong cả nước...

Hà Tĩnh cũng đã sớm triển khai thực hiện chuyển đổi số trong thực hiện Chương trình Mỗi xã một sản phẩm với mục tiêu số hoá toàn diện từ việc hiện đại hoá công tác quản lý nhà nước; phát triển kinh tế số sản phẩm OCOP, xúc tiến thương mại, tiêu thụ sản phẩm bằng công nghệ Blockchain và đến nay đã có gần 70 cơ sở OCOP tham gia thực hiện.

Chương trình đã làm thay đổi nhận thức của người dân, người sản xuất từ chỗ "thụ động, trông chờ, ỷ lại" sang "tự lực, tự chủ, sáng tạo" và đã khơi dậy được khát vọng vươn lên làm giàu; đã biến những người nông dân tự ti thành những Chủ cơ sở sản xuất đầy tự tin, sáng tạo. Đến nay, có thể khẳng định rằng Chương trình Mỗi xã một sản phẩm đã có một sức lan tỏa mạnh mẽ, đã khơi dậy sự tự tin, sáng tạo trong cộng đồng, đã được kết quả làm nền tảng quan trọng và là làn gió mới trong phát triển kinh tế nông thôn.

Kết quả đạt được là rất lớn, tuy vậy so với yêu cầu thì vẫn còn nhiều vấn đề trăn trở cần phải nỗ lực khắc phục và làm tốt, cụ thể như: Nhận thức của một bộ phận cán bộ các cấp có lúc, có nơi vẫn chưa đáp ứng so với yêu cầu, chưa thấy được lợi ích, ý nghĩa to lớn, chiến lược của Chương trình OCOP mang lại; công tác quản lý chất lượng sản phẩm, vệ sinh an toàn thực phẩm vẫn cần được quan tâm; phần lớn các cơ sở có quy mô còn nhỏ, năng lực quản trị yếu, thiếu kiến thức về kinh tế thị trường và phát triển sản phẩm theo chuỗi giá trị; nếp nghĩ, cách làm cũ, tư tưởng trông chờ ỷ lại vẫn còn; đội ngũ tư vấn chủ yếu là chuyên ngành hẹp, chất lượng tư vấn chưa cao; sự tham gia hướng dẫn, hỗ trợ của cán bộ ở một số địa phương chưa đáp ứng yêu cầu; sản phẩm chế biến, chế biến sâu chưa nhiều, chưa phát huy, khai thác hết tiềm năng, lợi thế của từng địa phương trong việc phát triển sản phẩm OCOP...

Để Chương trình Mỗi xã một sản phẩm tiếp tục có bước phát triển mới, đi vào chiều sâu, thật sự làm trụ cột cho phát triển kinh tế nông thôn, là sinh kế của người dân nông thôn; khai thác tối đa các tiềm năng lợi thế từ nguồn tài nguyên, lao động, công nghệ truyền thống của địa phương, nhanh chóng nâng cao đời sống người dân, Hà Tĩnh tiếp tục xác định thực hiện Chương trình với phương châm "CHỦ TRƯƠNG ĐÚNG - TƯ TƯỞNG THÔNG - HÀNH ĐỘNG QUYẾT LIỆT"; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, quán triệt đến tất cả các cấp, các ngành, cộng đồng dân cư về tầm quan trọng và ý nghĩa của Chương trình Mỗi xã một sản phẩm; Cấp ủy, Chính quyền các cấp nhất là người đứng đầu cần xác định trách nhiệm của mình trước nhân dân, trước Đảng, hãy dành những quan tâm chỉ đạo sâu sát, động viên cổ vũ cộng đồng và ưu tiên nguồn lực để thực hiện Chương trình một cách tốt nhất.

Bên cạnh đó, cần thúc đẩy cộng đồng đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất, chế biến và bảo quản; quan tâm cao công tác quảng bá, xúc tiến thương mại các sản phẩm; đẩy mạnh ứng dụng chuyển đổi số, tăng cường công tác quản lý thực hiện Chương trình, nhất là việc kiểm tra, hướng dẫn, kiểm soát chặt chẽ chất lượng sản phẩm, vệ sinh an toàn thực phẩm để tạo niềm tin, xây dựng thương hiệu sản phẩm OCOP trong lòng người tiêu dùng.

Giai đoạn 2021-2025, Hà Tĩnh rất vinh dự được Trung ương chọn làm thí điểm xây dựng tỉnh nông thôn mới, trong đó chúng tôi tiếp tục khẳng định vai trò của Chương trình OCOP sẽ là trụ cột trong phát triển kinh tế nông thôn, nâng cao đời sống người dân góp phần xây dựng thành công tỉnh nông thôn mới.

Nguyễn Hữu Dực,
Phó Chánh Văn phòng Điều phối nông thôn mới
Chi cục Trưởng Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh Hà Tĩnh